O TYM, ŻE IMIĘ „MI-KA-EL” ZNACZY „KTÓŻ JAK BÓG” | MEDYTACJA XVII

MEDYTACJA SIEDEMNASTA

O TYM, ŻE IMIĘ „MI-KA-EL” ZNACZY „KTÓŻ JAK BÓG”

W Biblii imię św. Michała pojawia się pięć razy; trzykrotnie w księdze Daniela, gdzie zostaje nazwany „jednym z pierwszych książąt” (Dn 10, 13), wielkim księciem, „który jest opiekunem dzieci twojego narodu” (Dn 12, 1). Św. Jan Apostoł określa go w Apokalipsie jako przywódcę stojącego na czele aniołów, walczących ze smokiem (Ap 12,7). Juda Apostoł podaje, że jemu właśnie zostało zlecone, by strzegł ciała Mojżesza po jego śmierci (Jud 9).

W Tradycji judeochrześcijańskiej najbardziej popularnym wyobrażeniem św. Michała jest obraz zbrojnego Anioła, przywódcy duchów niebieskich zaangażowanego w walkę na śmierć i życie przeciwko mocom piekła. I jeśli nawet, ta bitewna rola św. Michała jest faktycznie istotna, to jednak nie wyczerpuje ona ogromnego bogactwa jego osobowości, zawartej choćby w imieniu: Mikael^[1].

Hymn

Witaj Duchu potężny, święty Archaniele,

Któryś pogromił rokosz złych aniołów śmiele:

„Któż jak Bóg” hasłem swoim na nich uderzając

O znieważony honor Boga się stawiając.

Buntowników strąciłeś aż na dno piekielne,

Tym sobie zdobywając imię nieśmiertelne:

„Michael”, Wódz i Książę wojska niebieskiego,

Przyjaciel i Powiernik Pana Najwyższego.

Blaskiem mądrości Bożej cudnieś ozdobiony,

Rzecznikiem, opiekunem ludzi uczyniony.

O, dopomagaj swoim czcicielom na ziemi

w walce z duchami złymi, daj nam moc nad nimi.

Byśmy zawsze zwycięsko z boju wychodzili,

Miejsca stracone przez nich dla siebie zdobyli^[2].

Jeden z pierwszych Książąt

Pierwszy tekst biblijny w którym występuje imię św. Michała to Księga Daniela, dzieło o wymowie apokaliptycznej, datowane na ok. 165 r. przed narodzeniem Chrystusa. Michał jest w nim nazwany wzniosłymi tytułami „książę”; „jeden z pierwszych książąt” (Dn 10, 13), „wielki książę” (Dn 12, 1) i wzywany jako szczególny opiekun i obrońca Izraelitów.
Anioł Gabriel ukazuje się prorokowi i oznajmia, że przyszedł objaśnić mu jego widzenia oraz objawić, jaka będzie przyszłość narodu żydowskiego, który znajduje się w niewoli Babilonu. W tej misji Gabriel napotkał jednak wiele trudności, ponieważ Księstwo czuwające nad Persją życzyło sobie, aby wygnanie zostało przedłużone, ze względu na poprawę moralną jego protegowanych w kontakcie z narodem wybranym. Z tego powodu dwaj Aniołowie wszczęli duchową walkę. Każdy z nich pragnął przekonać Boga o słuszności swoich argumentów, aż do chwili, kiedy Michał interweniował na korzyść Gabriela i podjął się oświecenia księcia Persów.

Daniel po raz drugi informuje o tej misji Anioła stróża Izraela, kiedy Gabriel określa Michała jako „wielkiego Księcia, który jest blisko synów (swojego) narodu”. Tytuł „wielki Książę”, jakim jest określony Michał odnosi się do jego miejsca w hierarchii dworu niebiańskiego. Zadanie Michała, który jest „jednym z pierwszych Książąt”, polega na tym, by duchowo kierować Izraelem, a także by chronić go z wysoka. Poprzez tę anielską obecność, Biblia chce nam przypomnieć, że historia nie spoczywa tylko w rękach książąt ziemskich i ich działań politycznych: istnieje cel wyższy, do którego prowadzi Bóg poprzez swoich aniołów^[3].

W Nowym Testamencie Michał jest wymieniony w Liście Judy, który datuje się mniej więcej na lata 80-90 po Chrystusie. Czyniąc aluzję do starożytnego wierzenia żydowskiego, Apostoł opowiada, że Szatan chciał zawładnąć zwłokami Mojżesza – niewątpliwie po to, aby skłonić Żydów do oddawania mu bałwochwalczego kultu. Bóg jednak posłał archanioła Michała, aby odebrał Zwodzicielowi zwłoki Mojżesza. Św. Juda chwali rozwagę Archanioła, który nie ośmiela się wypowiedzieć osądzających słów nawet przeciwko Nieprzyjacielowi, ale powiedział: «Pan niech cię skarci!^[4]» (Jud 1,9).

Archanioł Michał w Apokalipsie

Apokalipsa przedstawia wojnę toczącą się poza czasem, między Michałem a Lucyferem, bój, który jest bojem początków, kiedy to buntownicy zostali wypędzeni z Nieba, ale który także jest bojem Kościoła i ostatnią bitwą podczas Paruzji, kiedy to szatan zostanie zmiażdżony na wieczność. Imię Michała, pojawia się tu w dwunastym rozdziale (Ap 12, 7- 9):

I nastąpiła walka na niebie:

Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem.

I wystąpił do walki Smok i jego aniołowie,

ale nie przemógł,

i już się miejsce dla nich w niebie nie znalazło.

I został strącony wielki Smok,

Wąż starodawny,

który się zwie diabeł i szatan,

zwodzący całą zamieszkałą ziemię,

został strącony na ziemię,

a z nim strąceni zostali jego aniołowie.

Św. Michał, pociągając swych braci, Aniołów ku Dobru, jakie on sam odważnie wybrał wbrew wątpliwościom Lucyfera, ocalił ich od nich samych i od pokusy. To dlatego św. Hieronim nazwał św. Michała Ojcem Aniołów.

Powszechnie przyjmuje się – pisze ks. Marcello Stanzione, że przed urodzeniem się dziecka to właśnie do Michała należy sprawa wyboru Anioła stróża, który będzie się nim opiekował przez całe jego życie. W taki sposób on osobiście czuwa nad każdą duszą, udzielając jej we wszelkich sytuacjach pomocy, zwłaszcza za pośrednictwem anioła z dziewiątego Chóru, którego on jej przydzielił. To dlatego Michał, Archanioł wojownik, zwycięzca Szatana, niezwyciężony Obrońca praw Boga, pośród tego całego splendoru pozostaje Księciem Miłosierdzia i Aniołem Pokoju o niewyczerpanym współczuciu. To współczucie skłania go do służenia, według planów Bożych, grzesznej ludzkości w celu wyrwania jej Lucyferowi, nad którym odniósł zwycięstwo w niebie^[5].

Z Pisma św. wyłania się więc wyraźnie postać św. Michała Archanioła jako głosiciela i obrońcy chwały Bożej, opiekuna Izraela, kontynuującego swoją misję w Kościele w celu zwyciężania zła i szatana. Historię Narodu Wybranego trzeba czytać jako historię dobrodziejstw Michała, który pełni w nim swą posługę dla przyjścia Mesjasza, a żydowska liturgia nigdy nie przestała tego potwierdzać – wielka modlitwa Kippur jeszcze dzisiaj kończy się tak: „Michale, Książę Miłosierdzia, módl się za Izraelem, aby on królował w niebiosach i w światłości, która wychodzi z oblicza Króla siedzącego na tronie Miłosierdzia”^[6].

W Nowym Przymierzu św. Michał jest paladynem Chrystusa, ponieważ o smoku i o archaniele jest mowa wewnątrz wypowiedzi, która ma na celu wysławienie zwycięstwa Chrystusa. Michał ponadto jest również paladynem Maryi, ponieważ on wyprowadza atak przeciwko smokowi i czyni to, by bronić Niewiastę i Syna przez nią właśnie zrodzonego, co symbolizuje lud Boży i Kościół, w którym obecny jest Chrystus (tradycja będzie tu widzieć Maryję, Matkę Jezusa). To dlatego św. Augustyn napisze: „Chociaż św. Michał jest księciem dworu niebiańskiego, z największym możliwym staraniem czci Maryję i sprawia, że oddawana jest Jej cześć, zawsze gotów i w oczekiwaniu, żeby mieć przywilej przybieżenia na jej skinienie z pomocą, jako sługa”^[7].

Święty Michale Archaniele, pogromco szatana, ducha pychy, pomóż mi zwalczyć mój egoizm, który nie chce poddać się Bogu i Jego świętej woli.

Wstawiaj się za mną do Pana, abym zachwycony Bogiem wołał do Niego w każdej chwili mego życia: Któż jak Bóg! Amen.

Kapłan: Pan z wami.

Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, † i Duch Święty. W. Amen

ks. Krzysztof Pelc CSMA

[1] Por. Por. A. Giusti, Wprowadzenie, w: M. Stanzione, Św. Ojciec Pio i św. Michał Archanioł, Kraków 2014, s. 8-9.

[2] Ks. B Sławiński CSMA, Jutrznia – Hymn, Godzinki ku czci św. Michała Archanioła, w: Nabożeństwo do św. Michała Archanioła i Aniołów, Michalineum 2007, s. 59.

[3] Por. A. Giusti, Wprowadzenie, w: M. Stanzione, Św. Ojciec dz. cyt., s. 14-15.

[4] Wlg: „niech ci rozkaże”; szczegóły te opisuje apokryficzna księga pod tytułem Wniebowzięcie Mojżesza.

[5] Por. A. Giusti, Wprowadzenie, dz. cyt., s. 17-18.

[6] Por. Tamże, s. 19.

[7] M. Stanzione, Archaniołowie, Kraków 2019, s. 38-39.