Św. Michał Archanioł na krańcu świata

Anielskie zakątki

Podobno na całym świecie nie ma miasta dalej wysuniętego na północ niż norweskie Hammerfest. Położona ok. 600 km za linią kręgu polarnego, w wąskim pasie wybrzeża Morza Norweskiego, u podnóża surowych arktycznych wzgórz miejscowość błyszczy w śniegu jak kolia ze złota i brylantów.

Mocniej jeszcze połyskuje pobliska wysepka, mieszcząca dużą elektrownię, napędzaną siłą morskich pływów. Hammerfest szczyci się tym, że jako pierwsze miasto na świecie miał elektryczne oświetlenie wszystkich ulic.

A ulic jest tu niewiele, główna arteria ciągnie się równolegle do wybrzeża, przy jej zachodnim krańcu widać protestancki kościół, zwieńczony świetlistym krzyżem. Kiedy natomiast pójdziemy tą sama ulicą na wschód, ujrzymy pośród domów białą bryłę budynku, u boku którego wznosi się wąska wieża z zegarem i jaśniejącym na szczycie krzyżem. Przed budynkiem stoi biała figura Matki Bożej, a na ścianie od strony ulicy widnieje wielka, kolorowa mozaika. Przedstawia ona smukłą postać ze skrzydłami, z głową otoczoną złotym nimbem. Postać ta wznosi prosto w górę pikę, zwieńczoną krzyżem, a dolnym końcem broni godzi w głowę czerwonego człeko-węża, wijącego się u jej stóp.

Tak, skrzydlaty wojownik to Michał Archanioł, patron kościoła ozdobionego opisaną mozaiką autorstwa Karla Manningera z Monachium. Święty Michał Archanioł strzeże najdalej wysuniętej na północ katolickiej parafii na świecie.

Historię misji katolickiej w Hammerfeście datuje się od roku 1878 i od początku była ona poświęcona św. Michałowi. Posługiwali tu do niedawna Polacy, a parafianie, rozsiani po wielu, nieraz bardzo odległych, miejscowościach reprezentują ponad 30 narodowości, o różnych kolorach skóry… W Hammerfeście znajduje się także placówka sióstr elżbietanek, założona w 1880 roku. Także i wśród sióstr od 1926 roku pojawiały się Polki.

Posługa katolickiego duchowieństwa w tym miejscu świata była trudna nie tylko ze względu na surowy klimat. Do 1845 r. bowiem wstęp katolickim duchownym do Norwegii był zabroniony pod karą śmierci. Przynależność do Kościoła karano tu wygnaniem i konfiskatą majątku. Dopiero w 1868 r. utworzona została prefektura apostolska Norwegii, którą w 1892 r. podniesiono do godności wikariatu. Jednakże uprzedzenia wobec katolików utrzymywały się w społeczeństwie jeszcze długo. Kiedy zaś szpital prowadzony z wielkim oddaniem i fachowością przez siostry doczekał się uznania ze strony ludności i władz regionu, nastąpił kryzys spowodowany uchwaleniem ustawy aborcyjnej, w myśl której każdy szpital zobowiązany był do przeprowadzania aborcji. Elżbietanki zrezygnowały wówczas z prowadzenia placówki, nie mogąc posługiwać w niej zgodnie z państwowymi przepisami, a przeciw przykazaniom i sumieniu.

Dziś do Hammerfestu trafia sporo turystów z różnych krajów Europy, uczestniczących w rejsach po przybrzeżnych wodach mórz Barentsa i Norweskiego: zimą w poszukiwaniu zorzy polarnej, zaś latem – podziwiając niegasnące przez całą dobę słońce. 

Anna Garbacz

Artykuł ukazał się w dwumiesięczniku „Któż jak Bóg” (2/2020)