Zebrzydowice

Poczet parafii św. Michała Archanioła

Niedaleko od sławnego ośrodka pielgrzymkowego w Kalwarii Zebrzydowskiej przycupnęła niewielka miejscowość Zebrzydowice. Obecnie liczy ona około 2000 mieszkańców.

Nazwa miejscowości pochodzi z początku XVII wieku i wywodzi się od rodu Zebrzydowskich, którzy posiadali tu dwór obronny. Około roku 1600 wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski założył w Zebrzydowicach szpital dla inwalidów wojennych, przekazując wieś bonifratrom, sprowadzonym przez siebie w roku 1611. Dochody ze wsi przeznaczone były zgodnie z jego wolą na utrzymanie szpitala.

Odnośnie do dokładnej daty powstania parafii istnieją wątpliwości, ponieważ dokumenty dotyczące wioski przewieziono w roku 1809 do Lwowa, a tam spłonęły one podczas bombardowania miasta w roku 1848. Historyk Jerzy Szablowski datuje początki parafii w Zebrzydowicach na wiek XIV.

Pierwszy kościół drewniany poświęcony był św. Marcinowi. To na jego miejscu Mikołaj Zebrzydowski ufundował świątynię murowaną (1599-­1602), której patronem zgodnie z jego wolą został św. Michał Archanioł. Plany kościoła i wspomnianego szpitala opracował Giovannni Maria Bernardoni z Como, architekt wybitny, jeden z budowniczych kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie.

Około roku 1600 przy kościele św. Michała w Zebrzydowicach powstało Bractwo św. Michała Archanioła, a Mikołaj Zebrzydowski został jego protektorem i głównym sponsorem.

Ołtarz i cała świątynia utrzymane są w stylu renesansowym, z naleciałościami wczesnobarokowymi. W ołtarzu znajdują się dwa obrazy: Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła. Autorem obrazu drugiego jest Zembaczyński (1910). Ściany oraz sklepienia świątyni pokryte są dekoracją malarską o charakterze figuralno ­ornamentalnym w stylu młodopolskim (aniołowie ujmujący w dłoniach książ­ ki z fragmentami Litanii Loretańskiej). Obecna polichromia została wykonana w roku 1925. Jej autorem był Karol Polityński, malarz ze Lwowa, na stałe związany z bernardynami z pobliskiej Kalwarii. Przed II wojną światową w kościele założono witraże. W latach 1954­ 1957 miał miejsce kolejny remont świątyni: połączono go z budową kruchty przy południowej ścianie nawy. Ostatni duży remont datuje się na rok 2007.

Herbert Oleschko

Artykuł ukazał się w dwumiesięczniku „Któż jak Bóg” (6/2018)