Chróścina

Poczet parafii św. Michała Archanioła

Chróścina to mała miejscowość (530 mieszkańców) w województwie dolnośląskim położona na północ od Wrocławia. Nazwa obecna to spolonizowana forma przedwojennej nazwy miejscowości Kraschen (Kraszow). Pochodziła ona prawdopodobnie od staropolskiego słowa kraszenie (malowanie, ozdabianie).

Najstarsza wzmianka o istnieniu kościoła w Chróścinie to dokument z roku 1289 wspominający o plebanie Tomaszu (Thomas in Croszyna). Pierwsze wezwanie świątyni nie było jednak michalickie, a dotyczyło św. Jerzego, męczennika z IV wieku. Budowla ta była położona poza wsią i obecnie znajduje się tu murowana kapliczka słupowa pw. św. Jerzego (na poboczu drogi w kierunku Góry).

Kościół parafialny ufundowany został w drugiej połowie XV wieku przez ówczesnego właściciela wsi Heinricha IV von Dohna, a jako datę fundacji podaje się rok 1483. Na ścianach zewnętrznych znajdują się wmurowane płyty upamiętniające właścicieli. Warto zwrócić uwagę na piękną płytę dziewczynki z rodziny von Dohna zmarłej na początku XVII wieku. Ród Dohna w czasach reformacji przeszedł na protestantyzm i około roku 1530 świątynia została przekształcona na luterańską. Katolicy powrócili tu w roku 1654.

W XVIII wieku świątynia był własnością klarysek z Głogowa (ufundowały piękną ambonę podpieraną przez figurę anioła), a od roku 1810, wskutek sekularyzacji, patronat nad całością objęło państwo (miejscowość znajdowała się w zaborze pruskim). Około roku 1860 dobudowano w kościele południową kruchtę i zmieniono otwory okienne. Pod sam koniec XIX wieku ufundowano nowy neogotycki ołtarz.

Budynek świątyni jest murowany z cegły, jednonawowy, z prezbiterium zakończonym poligonalnie i wieżą od zachodu. Nad prezbiterium góruje gwiaździste sklepienie, a nad nawą płaski strop. W latach dwudziestych XX wieku doszło do uszkodzenia przez piorun wieży kościelnej, która ostatecznie rozpadła się w roku 1930. Po dwóch latach została odbudowana, ale już bez kopuły. W 1932 roku miała miejsce generalna przebudowa świątyni, a ostatni remont przeprowadzono w roku 1961. Najcenniejszym obiektem wyposażenia ruchomego jest gotycka figurka Madonny z Dzieciątkiem z końca XV wieku. Kościół otoczony jest ceglanym tynkowanym murem z dziewiętnastowieczną neogotycką kapliczką.

Podczas pobytu w Chróścinie warto przy okazji odwiedzić barokowy pałac (pierwotnie dwór renesansowy), kilkukrotnie potem przebudowywany, park z XIX wieku oraz liczne zabudowania folwarczne (spichlerze, stodoły, stajnie, czworaki).

Herbert Oleschko

Artykuł ukazał się w dwumiesięczniku „Któż jak Bóg” (4/2023)